اگر در یک تابع با افزایش مقدار x مقدار y نیز افزایش یابد در این صورت ما تابع را اکیدا صعودی می نامیم .به تعبیری دیگر اگر به ازای هر x1 , x2 از دامنه تابع ، که x1<x2 باشد آنگاه باید f(x1) <=f(x2) باشد .در این حالت تابع صعودی است و اگر f(x1) < f(x2) باشد تابع را اکیدا صعودی می گوییم .پس :
به همین ترتیب برای تابع نزولی هم خواهیم داشت ، اگر به ازای افزایش مقدار x مقدار متغیر y کاهش می یابد تابع نزولی خواهد بود به تعبیری کامل و مشابه بالا اگر :
اعمال روی توابع
تمام اعمال جمع و تفریق و ضرب و تقسیم بر روی توابع قابل انجام است بصورت زیر :
جمع توابع
(f + g)(x) = f(x) + g(x)
تفاضل دو تابع
(f - g)(x) = f(x) - g(x)
ضرب توابع
(f · g)(x) = f(x) · g(x)
تقسیم دو تابع
(f / g)(x) = f(x) / g(x)
در تقسیم ابن نکته مهم است که مخرج نباید برابر صفر باشد
نکته : دامنه توابع بالا عبارت است از اشتراک دامنه های هر دو تابع است ، فقط در تقسیم دامنه تابع عبارت است از اشتراک دو دامنه منهای مقادیری که مخرج برابر صفر می شود.
تابع معکوس
درریاضیات می دانیم که اگر f تابعی از مجموعه A به مجموعه B باشد آنگاه سوالی که مطرح می شود آن است آیا ما می توانیم برای این تابع یک رابطه معکوس پیدا کنیم و سوال دیگر تحت چه شرایط تابع ما معکوس پذیر است .آیا معکوس تابع ما نیز یک تابع است ؟
شرط معکوسپذیری
برای اینکه تابع ما معکوس پذیر باشد باید در شرایط زیر صدق کند ، اگر f : A-->B
باشد آنگاه :
1-تابع f باید یک به یک باشد .اگر تابع یک به یک نباشد معکوس پذیر نمی باشد.
2-دامنه تابع معکوس برابر است با برد تابع اصلی و برد تابع معکوس برابر است با دامنه تابع اصلی
برای دیدن ادامه مطلب از سایت اصلی کلیک کنید
تابع پوشا (پوششی)
1-تعریف تابع پوشا از دیدگاه نمودار ون : اگر دو مجموعه A و B را داشته باشیم که نموداری از مجموعه A به مجموعه B داشته باشیم ، آنگاه ما به این نمودار ، یک نمودار تابع پوشا می گوییم هرگاه که برای تمام اعضای مجموعه پایان (دوم B) پیکانهای ورودی داشته باشیم .
مثال 1: نمودار زیر نمایش دهنده یک تابع پوشا است .
مثال 2 : نمودار زیر نمایش دهنده تابعی است که پوشا نیست .چون در مجموعه دوم عضوی داریم که هیچ پیکانی به آن وارد نشده است .
برای دیدن ادامه مطلب کلیک کنید : http://math2easy.com/?p=107
تابع یک به یک
1-تعریف تابع از دیدگاه زوج مرتب :فرض کنید زوج مرتبی داریم از مجموعه A به مجموعه B ، این زوج مرتب را نمایش دهنده یک تابع یک به یک می گوییم هر گاه که مولفه های دوم زوجهای مرتب یکسان نباشند ، و اگر یکسان باشند باید حتما مولفه های دوم نیز یکسان باشند .
مثال 1: تابع با زوج مرتب f={ (1,5),(3,6),(4,9)} یک تابع یک به یک است . زیرا هیچ کدام از زوجهای مرتب دارای مولفه های دوم یکسان نیستند .
مثال 2:تابع با زوج مرتب f={(1,5),(3,6),(4,8),(3,6)} یک تابع یک به یک است ، زیرا دو زوج مرتب که دارای مولفه های دوم یکسان هستند ، مولفه های اول آنها نیز یکسان است .
2-تعریف تابع یک به یک از دیدگاه نمودار ون :از دیدگاه نمودار ون تابعی یک به یک است که در مجموعه دوم که پیکانها به سمت آن وارد می شود ، برای هر عضو مجموعه پایانی (دوم) حداکثر و فقط و فقط یک پیکان وارد شود .
مثال 1:
تابع با نمودار بالا یک تابع یک به یک است چرا که در مجموعه پایانی (مجموعه B ) برای هر عضو آن فقط یک پیکان ورودی داریم .
مثال 2: تابع زیر با نمودار مشخص شده یک به یک نیست زیرا در مجموعه پایانی برای یکی از اعضا دو پیکان ورودی داریم .
3-تعریف تابع یک به یک از لحاظ ریاضی :اگر A مجموعه اعداد و B مجموعه اعداد دوم باشد و f تابعی باشد از مجموعه A به مجموعه B آنگاه این تابع را یک به یک می گوییم هر گاه
f(x)=f(x’) è x=x’
مثال 1 : آیا تابع با ضابطه y=3x+2 یک به یک است ؟
جواب :
f(x)=f(x’)è 3x+2=3x’+2 è 3x=3x’ è x=x’
پس تابع یک به یک است .
مثال 2: آیا تابع با ضابطه زیر یک به یک است؟
از دو زوج مرتب بدست آمده بالا مشخص است که تابع یک به یک نیست .
چرا که هر گاه متغیر x را برابر 1 فرض کنیم مطابق ضابطه اول تعریف تابع آنگاه متغیر y=1 خواهد شد و هر گاه متغیر x را برابر یک دوم ½ فرض کنیم آنگاه مطابق ضابطه دوم تعریف تابع باز هم Y=1 خواهد شد .